Traffic Traffic Accident Investigation by Province
Özet
Trafik kazaları gerek dünyada gerekse Türkiye’de en önemli toplumsal problemler arasındadır. Trafik kazalarını önlemeye yönelik olarak birçok proje hayata geçirilmektedir. Fakat trafik kazalarını ve kazalardan sonra oluşan ölüm gibi olumsuzlukları azaltmak zor bir süreçtir. Ulusal boyutta ele alındığında trafik kazaları gerek toplum sağlığı gerekse ulusal ekonomi için riskler taşımaktadır. Bu bağlamda; trafik kazalarıyla mücadelenin ilk şartlarından biri ona yönelik araştırmalar yapmaktır. Trafik kazalarına yönelik yapılacak her analiz yöneticilere daha doğru planlama şansı tanıyacaktır. Trafik kazaları literatürüne katkı yapan bu çalışmada kümeleme yöntemi kullanıldı. Araştırmada Türkiye’nin illerinin birbirine karşı konumu: trafik kazası sayısına, trafik kazalarındaki ölüm sayısına ve trafik kazalarındaki yaralanma sayısına göre belirlendi. Bu belirleme sonucunda il bazında birbirine benzeyen/benzemeyen gösterimi yapmak mümkün olmaktadır. Bu gösterim; illerin trafik kazalarına göre perspektifini sunması açısından değerlidir. Bu sunum, politika yapıcılar için fikir verme özelliği taşımaktadır. Bu amaca yönelik olarak Türkiye’nin illeri 2 kümeye ayrılmıştır. Çalışmada, 2013 yılı ve 2023 yıllarında iller arası farklılaşmalar 2 küme bağlamında gösterilmektedir. 2013 yılı ve 2023 yılı küme bileşenleri incelendiğinde bir kümeden diğer kümeye geçen illerin olduğu görülmektedir. 2023 yılında karşı kümeye geçen ilk grup; Edirne, Yozgat, Tokat, Sivas, Hatay, Kahramanmaraş şeklindedir ve karşı kümeye geçen ikinci gurup Kütahya, Bartın, Sakarya olarak sıralanmaktadır. 2013 ve 2023 yılları arasındaki kaza, ölüm ve yaralanma sayılarındaki artışlar incelendiğinde genel olarak ikinci grubun birinci gruba göre daha iyi bir konumda olduğu görülmektedir.
Referanslar
Abonyi, J., ve Feil, B. (2007). Cluster Analysis for Data Mining and System Identification. Basel: Birkhäuser Verlag, e-ISBN 978-3-7643-7988-9.
Acı, Ç., ve Yılmaz, A. C. (2017). Maddi Hasarlı Trafik Kazaları İçin Sinirsel-Bulanık Ağ Tabanlı Bir Kusur Tespit Modeli. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 29(2), 241-250.
Akay, N., Kurtoğlu Çelik, G., Karakayalı, O., Memiş, M. ve diğerleri (2014). Motorlu Taşıt Kazalarında Kan Alkol Seviyelerinin Yaralanma Ciddiyeti ve Maliyet Üzerine Etkileri. Ankara Medical Journal, 14(1), 5-10. https://doi.org/10.17098/amj.36613.
Alkan, A., Adıgüzel, F., ve Çetin, M. (2024). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanarak Trafik Kazalarının Analizi: Siirt Kenti Örneği. Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 7(1), 1-14. https://doi.org/10.51513/jitsa.1333482.
Atalay, A., ve Kısaoğlu, S. (2020). Farklı Kotlu Kollara Sahip Hemzemin Dönel Kavşaklardaki Kazaların Analizi: Atatürk Üniversitesi Kavşağı Örneği. Journal of the Institute of Science and Technology, 10(2), 1079-1092. https://doi.org/10.21597/jist.665067.
Atalay, A., Tortum, A. ve Gökdağ, M. (2012). Türkiye’de 1977-2006 Yılları Arasında Meydana Gelen Aylık Trafik Kazalarının Zamansal Analizi. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 18(3), 1977-2006. https://doi.org/10.5505/pajes.2012.09719.
Bayata, H., ve Hattatoğlu, F. (2014). Yapay Sinir Ağları ve Çok Değişkenli İstatistik Yöntemlerle Trafik Kaza Modellemesi. Erzincan University Journal of Science and Technology, 3(2), 207-219.
Berry, M.W. (2004). Survey of Text Mining Clustering, Classification, and Retrieval Scanned by Velocity. New York: Springer. ISBN 0-387-95563-1.
Bolat, H., Yücesan, M., ve Utku, A. (2022). Trafik Kazalarının Makine Öğrenmesi Yöntemleriyle Analizi ve Tahmini: Kahramanmaraş İçin Örnek Bir Çalışma. International Journal of Pure and Applied Sciences, 8(2), 490-506. https://doi.org/10.29132/ijpas.1163115.
Bulut, S. (2024). Harnessing Machine Learning to Enhance Global Road Safety: A Comprehensive Review. Politeknik Dergisi, 1-1. https://doi.org/10.2339/politeknik.1348075.
Cansız, Ö. F. (2018). Türkiye’de Trafik Kazalarında Meydana Gelen Ölü Sayısı Tahmin Modellerinin Geliştirilmesinde Logaritmik Regresyon ve Yapay Sinir Ağları Metotlarının Kullanılması. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 8(2), 446-453.
Cantürk, M. (2019). Analysis Of Traffic Accident Victims Admitted To Intensive Care Unit in The Province Of Kirsehir From May, 01, 2016 to May, 01, 2018: A Retrospective Study. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 21(1), 58-64. https://doi.org/10.24938/kutfd.494908.
Chipman, H., ve Tibshirani R. (2006). Hybrid hierarchical clustering with applications to microarray data, Biostatistics, 7(2), 286–301. doi:10.1093/biostatistics/kxj007.
clValid (2022), Package ‘clValid’, https://cran.r-project.org/web/packages/clValid/clValid.pdf, Erişim Tarihi: 23.08.2024.
Çetin, S., Çalık, E., ve Düğün F.M. (2020). Bütünleşik ENTROPİ-ARAS Yöntemi ile Apart Seçimi. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Fen Bilimleri Dergisi, 36(3), 484-490.
Dağlı, Z., Zavalsız, Ş., ve Ateş, H. (2020). Mevzuatta İyileştirme İnsan Hatalarını Telafi Eder Mi? 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda Mevzuat İyileştirmesi ve Sonuçları Üzerine Bir Araştırma. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16(1), 287-297.
Delice, M. (2018). Kadın Sürücülerin Trafik Kazaları Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi / The Investigation of the Relationship between Female Drivers and Traffic Accidents. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(49), 63-87.
Demir, M., Caner, A. M., ve Bulut, Y. (2017). Erzurum Kent içi Ulaşım Planlamasında Kullanılmak Üzere; CBS Tabanlı Trafik Kazalarının Analizi. Journal of the Institute of Science and Technology, 7(3), 221-230.
Demirel, B., Demircan, A., Akar, T., Keleş, A., vd. (2010). What is the Real Number of Deaths due to Traffic Accidents in Our Country?. Pamukkale Medical Journal, (2), 70-76.
Diler, Z., Haybat, H. ve Özlü, T. (2023). Trafik Kazalarının Zamansal ve Mekânsal İncelenmesi: Konya Şehri Örneği. Coğrafi Bilimler Dergisi, 21(2), 248-276. https://doi.org/10.33688/aucbd.1257076.
Doğan, E., ve Korkmaz, E. (2023). Proaktif Trafik Kaza Risk Değerlendirme Yaklaşımı ve Türkiye İçin Uygulanabilirliğinin Tartışılması. International Journal of Engineering Research and Development, 15(3), 250-256. https://doi.org/10.29137/umagd.1367522.
Doğan, O., Ahıskalı, A. ve Vurdu, C. D. (2023). Köprülü Kavşak Sistemlerinin Kazaları Azaltmadaki Etkisi: Devrekani Kavşağı Örneği. Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi, 6(1), 44-58. https://doi.org/10.38002/tuad.1210255.
Ecemiş, O., ve Coşkun, A. (2022). Türkiye’de Bilişim Teknolojileri Kullanımının ÇKKV Yöntemleriyle İncelenmesi 2014-2021 Dönemi. Avrupa Bilim ve Teknoloji Dergisi, (37), 81-89. https://doi.org/10.31590/ejosat.1134753.
Everitt, B.S., Landau S., Leese M. ve Stahl D. (2011). Cluster Analysis, Wiley, 5th ed., ISBN: 978-0-470-97781-1.
Evren Ü, Aslıyüksek H., ve Çevik F.E. (2022). Adli Tıp Kurumu Trafik İhtisas Dairesi Bilirkişi Raporlarında yol, araç mekanik arızaları, iklim koşulları ve işaretleme eksikliği durumlarının trafik kazalarına etkenliğinin değerlendirilmesi. ATD., 36(1):25-32.
Fidan, S., Yılmaz, M., Ateş, E., ve Altundal Öncü, M. (2024). Mekânsal ve Zamansal Perspektiften Ankara’daki Trafik Kazaları: Ölümlü ve Yaralanmalı Olayların Analizi. Coğrafya Dergisi, (48), 193-211. https://doi.org/10.26650/JGEOG2024-1438461.
Geçer, H. S., Coşkun, E., Taşkın, K., ve Bitim, S. (2016). Trafik Kaza Bilgi Sistemi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 9(3), 237. https://doi.org/10.17671/btd.73701.
Gökdağ, M., ve Atalay, A. (2015). Trafik Eğitiminin Trafik Kazaları Üzerindeki Etkisi. Erzincan University Journal of Science and Technology, 8(2), 272-283. https://doi.org/10.18185/eufbed.45311.
Gökozan, H., ve Taştan, M. (2018). Akıllı Taşıtlar ve Kontrol Sistemleri. Mesleki Bilimler Dergisi (MBD), 7(2), 58-62.
Güner, B., ve Taçyıldız, E. (2017). Türkiye’deki Trafik Kazalarının Yuvarlanma GM(1,1) Mekanizması İle Tahmini. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (13), 59-71.
Handl, J., Knowles, J. ve Kell, D.B. (2005). Computational Cluster Validation in Post-Genomic Data Analysis, Bioinformatics, 21(15), 3201–3212. https://doi.org/10.1093/bioinformatics/bti517.
Haybat, H., ve Karakaş, E. (2020). İzmir Şehrinde Meydana Gelen Trafik Kazalarının Günlük Aktivite Alanları ile İlişkisi. Lnternational Journal of Geography and Geography Education, (42), 429-454. https://doi.org/10.32003/igge.670506.
Dendrogram, Hierarchical Cluster Analysis, https://uc-r.github.io/hc_clustering, Erişim tarihi: 22.10.2024
Kabakuş, N., Tortum, A., ve Çodur, M. Y. (2012). Erzurum’Un İlçelerinde Meydana Gelen Trafik Kazalarının Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 2(2), 78-92.
Kaçan-bibican, B., Fındık, G., ve Öz, B. (2023). Trafik Kazazedelerinin Deneyimlerinin İncelenmesi: Ölümün Kıyısında, Yaşamın Derinliğine Bir Bakış. AYNA Klinik Psikoloji Dergisi, 10(3), 489-516. https://doi.org/10.31682/ayna.1262910.
Karakas, E. (2009). Elâzığ Şehrindeki Trafik Kazalarıyla İklim İlişkisinin Analizi. Nature Sciences, 4(3), 53-69.
Karbeyaz, K., Balcı, İ., ve Şimşek, Ü. (2020). Eskişehir’de Yaşlılık Dönemi Ölümlü Trafik Kazalarının 20 Yıllık Analizi. Osmangazi Tıp Dergisi. 42(3), 282-8.
Kartal, M., Kutlar, A., ve Beğen, A. (2011). Logistik Regresyon Tekniği ile Trafik Kazalarını Etkileyen Risk Faktörlerinin İncelenmesi: Sivas, Kayseri, Yozgat Örneği. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 45-68.
Kavsıracı, O. (2018). Güncel Politikalar Çerçevesinde Kent İçi Karayolu Trafik Güvenliği. İDEALKENT, 9(25), 960-979. https://doi.org/10.31198/idealkent.480109.
Kavsıracı, O. (2024). Trafik Kazaları Sonucu Gerçekleşen Ölümler ve Trafik Kazalarının Önlenmesine Yönelik Geliştirilen Önlemler: AB Ülkeleri ve Türkiye. Ulus. Top. Bil. Der., 8(1), 223-240.
Kıyıldı, R. K., ve Sivrikaya, O. (2016). 2006-2011 Yıllarında Niğde’de Meydana Gelen Trafik Kazalarının Analizi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2(1), 27-38. https://doi.org/10.28948/ngumuh.239383.
Korkmaz, A. (2023). Predictive Modeling of Urban Traffic Accident Severity in Türkiye’s Centennial: Machine Learning Approaches for Sustainable Cities. Kent Akademisi, 16(Türkiye Cumhuriyetinin 100. Yılı Özel Sayısı | Special Issue for the 100th Anniversary of the Republic of Türkiye), 395-406. https://doi.org/10.35674/kent.1353402.
Kulaç, S., ve Arslankaya, S. (2024). Bulanık Mantık Yaklaşımı ile Trafik Kazası Riskinin Değerlendirilmesi. Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi, 7(1), 44-56. https://doi.org/10.38002/tuad.1400522.
Lavine, B.K. (2006). Clustering and Classification of Analytical Data. In Encyclopedia of Analytical Chemistry (eds R.A. Meyers and S.D. Brown). https://doi.org/10.1002/9780470027318.a5204.
Le, K.G., Tran Q.H. ve Do V.M. (2024). Urban Traffic Accident Features Investigation to Improve Urban Transportation Infrastructure Sustainability by Integrating GIS and Data Mining Techniques. Sustainability. 16(1), 107. https://doi.org/10.3390/su16010107.
Manasa, P., Ananth, P., Natarajan, P., et al. (2024). An Analysis Of Causative Factors For Road Accidents Using Partition Around Medoids and Hierarchical Clustering Techniques. Engineering Reports. 6(6), e12793. doi: 10.1002/eng2.12793.
Miyamoto, S. (2022). Theory of Agglomerative Hierarchical Clustering, proaches to Human Behavior. Singapore: Springer Nature. ISBN 978-981-19-0420-2. https://doi.org/10.1007/978-981-19-0420-2.
Özden, C., ve Acı, Ç. (2018). Makine öğrenmesi yöntemleri ile yaralanmalı trafik kazalarının analizi: Adana örneği. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24(2), 266-275.
Özlemiş, Ş., & Eren, T. (2024). Afet Sonrası Kullanılacak Geçici Barınma Alanlarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri Kullanılarak Seçilmesi Üzerine Bir Uygulama. International Journal of Engineering Research and Development, 16(2), 860-879. https://doi.org/10.29137/umagd.1469270.
Özlü, T., Haybat, H. ve Zerenoğlu, H. (2021). Trafik Kazalarının Zamansal ve Mekânsal İncelenmesi: Eskişehir Şehir Örneği. Lnternational Journal of Geography and Geography Education, (43), 136-158. https://doi.org/10.32003/igge.746447.
Özşahin, E., ve Yılmaz, O. (2023). Tekirdağ İlinde Meydana Gelen Karayolu Trafik Kazalarının Zamansal ve Mekânsal Analizi. Doğu Coğrafya Dergisi, 28(49), 52-62. https://doi.org/10.5152/EGJ.2023.23056.
Rui, X., Donald, C. ve Wunsch, I.I. (2009). Clustering. New Jersey: Wiley.
Rüzgar, B., ve Rüzgar, S.N. (2000). Türkiye’de Trafik Kazaları ve Sonuçları Hakkında İstatistiksel Bir Araştırma. Öneri Dergisi, 3(13), 85-100. https://doi.org/10.14783/maruoneri.732309.
Sever, H. (2016). Trafikte Risk Alma Davranışı: Emniyet Kemeri Kullanımının Simülasyon Aracı Vasıtasıyla Karşılaştırılması. Elektronik Mesleki Gelişim ve Araştırmalar Dergisi, 4(1), 1-14.
Sivri, S., Uysal C., ve Avşar A. (2022). Trafik Kazalarında Meydana Gelen Ölümlerin Adli ve Tıbbi Açıdan Değerlendirilmesi. JAMER. 7(3), 58-63.
Sümer, N., ve Kaygısız, Ö. (2016). Türkiye’de Denetleme, Cezalar ve Trafik Güvenliği Göstergeleri Arasındaki İlişkiler: 2008-2012 Yılları Analizi. Turkish Journal of Public Health, 13(3), 193-205. https://doi.org/10.20518/thsd.11797.
Şahbaz, H. (2022). 2012-2021 Döneminde Türkiye’de Ölüm veya Yaralanmayla Sonuçlanan Trafik Kazalarına Coğrafi Bir Bakış. Dünya Coğrafyası ve Kalkınma Perspektifi Dergisi, 1(2), 1-20. https://doi.org/10.58606/jwgdp.1179588.
Tercan, E. ve Beşdok, E. (2018). Trafik Kazalarına Etki Eden Faktörler Arasındaki İlişkilerin TBA Biplot Analiz Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Journal of the Institute of Science and Technology, 8(1), 103-111. https://doi.org/10.21597/jist.407848.
Turinay, F. Y. (2024). Ceza Hukukunda Olası Kast ve Bilinçli Taksirin Trafik Kazaları Bakımından Değerlendirilmesi Üzerine Bir İnceleme. Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 29(50), 49-88.
TÜİK, Türkiye İstatistik Kurumu, https://www.tuik.gov.tr, Erişim Tarihi: 22.08.2024.
Türker, G.F. ve Gündüz, F.K. (2023). A Study On Traffic Crash Severity Prediction Using Machine Learning Algorithms. Uluslararası Sürdürülebilir Mühendislik ve Teknoloji Dergisi, 7(2), 152-161.
Ülker, B., ve Over Özçelik, T. (2024). Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri ile Sürdürülebilir Tedarik Zinciri Yönetimi ve Tedarikçi Seçimi. Türk Müh. Araştırma ve Eğitimi Dergisi, 3(1), 1-18.
Varol Morova, H., Serin, S., ve Morova, N. (2022). Düzce İlinde Meydana Gelen Trafik Kazalarının Zamansal ve Mekânsal Analizi. Uluslararası Sürdürülebilir Müh. ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 58-65.
Vural, E. (2019). Viranşehir (Şanlıurfa) Şehir Merkezi’ndeki Trafik Kazalarının Coğrafi Analizi (2013-2017). Kent Akademisi, 12(2), 340-363. https://doi.org/10.35674/kent.540211.
Yan, R., Hu, L., Li, J. ve Lin N. (2024). Accident Severity Analysis of Traffic Accident Hot Spot Areas in Changsha City Considering Built Environment. Sustainability. 16(7), 3054. https://doi.org/10.3390/su16073054.
Yıldırır Keser, H., Ay, S. ve Çetin, İ. (2018). Ulaştırmada Karayolları: Türkiye’deki Gelecek Beklentileri. TESAM Akademi Dergisi, 5(2), 63-93. https://doi.org/10.30626/tesamakademi.455999.
Yılmaz, İ., Erdogan, S., Baybura, T., Güllü, M., vd. (2007). Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla Trafik Kazalarının Analizi. Afyon Kocatepe Üni. Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 7(2),135-150.
Yüksel, İ. (2004). Trafik Kazasına Karışan Sürücüleri Öngören Değişkenlerin Belirlenmesi. Öneri Dergisi, 6(21), 227-233. https://doi.org/10.14783/maruoneri.680282.
Zengin, B., Kaymaz, K. ve Arslannur, B. (2018). Tunceli İlindeki Trafik Kazası Oranlarının İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(2), 318-324. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.389256.
Zerenoğlu, H., Özlü, T. ve Haybat, H. (2022). Antalya Şehrinde Meydana Gelen Trafik Kazalarının Günlük Aktivite Alanları ile İlişkisi. Mavi Atlas, 10(2), 509-531. https://doi.org/10.18795/gumusmaviatlas.1131907.
İndir
Yayınlanmış
Nasıl Atıf Yapılır
Sayı
Bölüm
Lisans
Telif Hakkı (c) 2024 Uluslararası Ekonomi, Finans ve Ticaret Dergisi
Bu çalışma Creative Commons Attribution 4.0 International License ile lisanslanmıştır.
